Zainteresowanym Rodzicom przedstawiamy propozycje zabaw dla młodszych i starszych dzieci.
Propozycje zabaw dla młodszych dzieci
Nauka savoir vivre
Dziecko w wieku 3 lat stara się być bardzo samodzielne. Podejmuje pierwsze próby ubierania się, mycia i jedzenia. Największą trudność sprawia mu posługiwanie się sztućcami. By inspirować maluszka do nauki stołowego savoir vivre’u wspólnymi siłami przygotujmy posiłek, który będzie zachęcał do jedzenia. Z pokrojonych warzyw i owoców ułóżmy na talerzu obrazek – domek lub ludzika, a następnie przy pomocy widelca skonsumujmy z dzieckiem poszczególne elementy.
Raz, dwa, trzy
W codzienną edukację i zabawę warto włączyć elementy matematyki. Pierwsze kroki w liczeniu stawiać można więc wśród zabawek. Wystarczy puste pudełko oraz kilka klocków. Głośno licząc wkładajmy do pudełka wspólnie z dzieckiem pojedynczo każdy klocek i za każdym razem podsumowujmy ilość znajdujących się obiektów wewnątrz.
A kuku
Zabawa w chowanego nie wymaga żadnych dodatkowych przedmiotów, a może sprawić wiele radości zarówno dziecku, jak i rodzicom. Trzyletni maluch powinien już z łatwością zrozumieć zasady tej gry. Bawmy się w nią zamiennie – raz my szukamy, a raz maluch szuka nas. Z pewnością będzie wesoło, a dziecko przy okazji wzmocni swoją spostrzegawczość.
Koci, koci łapki
Niemal każdy pamięta z dzieciństwa rymowankę „koci, koci łapki, pojedziemy do babci…”. Tego typu wierszyki przekazywane z pokolenia na pokolenie to dobry sposób na edukacyjną zabawę i rozwój zmysłów dziecka. Usiądźmy naprzeciwko naszej pociechy i zagrajmy z nim w łapki. Dla urozmaicenia możemy wystukiwać dwa, trzy takty, a zadaniem małego kajtka będzie ich powtórzenie. Takie czynności budują poczucie rytmu, pamięć oraz aktywne słuchanie.
Brakujący element
Do tej zabawy potrzebne będą cztery różne zabawki, np. miś, piłka, samochodzik i klocek. Układamy wszystkie w rządku tak, by dziecko mogło dokładnie się im przyjrzeć. Wskazując palcem kolejno każdą z nich wymawiamy ich nazwę. Tę czynność powtarzamy kilkukrotnie, by maluch mógł zapamiętać jakie przedmioty ułożone zostały w szeregu. Następnie dziecko zamyka oczy, a my w tym czasie chowamy jeden element. Zadaniem dziecka jest odpowiedzieć na pytanie czego brakuje. Takie ćwiczenia trenują spostrzegawczość i pamięć maluszka.
Mniejsze czy większe
Trzylatek powinien już rozróżniać poszczególne figury, a nawet narysować podstawowe z nich. Trudności sprawiać może natomiast określanie, który element jest większy, a który mniejszy. To dobry czas, by wprowadzić pierwsze matematyczne zadania. Z kolorowego papieru powycinajmy koła, kwadraty i trójkąty w różnych rozmiarach. Następnie układajmy je parami obok, żeby dziecko mogło zauważyć różnicę. Kolejnym krokiem jest poproszenie dziecka, by wskazało paluszkiem np. duże koło, a następnie małe i położyło je wewnątrz dużego ( wykorzystujmy różne porównania). Maluch z drobną pomocą rodziców powinien poradzić sobie z tym zadaniem znakomicie.
Nad czy pod?
W wieku trzech lat dziecko naprawdę dużo rozumie, jednak nie wszystko potrafi nazwać. Szczególne trudności sprawia mu wskazywanie kierunków i określenie miejsca położenia danego przedmiotu. Możemy doskonalić tę umiejętność przez wspólną zabawę. Potrzebujemy jedynie pudełko i ulubionego pluszaka. Kolejno ustawiajmy zabawkę na pudełku, obok pudełka, z lewej strony, z prawej strony, przed pudełkiem itd. i kilkakrotnie powtarzajmy przyimki nad, pod, między, przy itp.. A po kilku powtórzeniach spróbuj, zadając pytanie, zachęcić dziecko do samodzielnego określenia miejsca zabawki. Pomoże to właściwie zrozumieć maluchowi znaczenie tych słów i ułatwi orientację w terenie.
Edukacyjne malowanie
Zainteresowanie mową i słowami znacząco rośnie w tym okresie. Dziecko ma już naprawdę bardzo duży zasób słownictwa, jednak nie wszystkie z nich potrafi wyrazić. Wydobywajmy je więc podczas zabawy w malowanie. Wspólnie z dzieckiem malujmy farbami różnokolorowe przedmioty i wspólnie je nazywajmy. W ten sposób nowo usłyszane słowo, połączone z własnoręcznie wykonanym obrazem zdecydowanie bardziej zapadnie w pamięć, a jego identyfikacja w późniejszym okresie będzie znacznie ułatwiona.
Zabawy rozwijające motorykę małą
- Wszelkie zabawy wymagające od dziecka manipulacji palcami, uczące precyzji trenują małą motorykę i przygotowują do nauki pisania. Łowienie rybek czyli nawlekanie małych makaroników za pomocą słomki to duże wyzwanie dla najmłodszych.
- Rysownie, kolorowanie, dorysowywanie, łączenie w pary, szukanie podobieństw i różnic to zabawy przygotowujące dziecko na nauki pisania i czytania.
- Zabawy piaskiem kinetycznym lub domowym wykonanym z mąki to co prawda często bałagan w domu, ale dla dziecka niezwykle rozwijająca i pobudzająca wyobraźnię zabawa.
- Wspólne wykonanie pomponików z włóczki. Poznajcie łatwy sposób, a zobaczycie ile radości przyniesie waszemu taka wspólna manualna zabawa dziecku.
- Pacynki wykonane samodzielnie ze skarpetek, czy rękawiczek i zabawa w teatrzyk. To wspaniała nauka zachowań społecznych, rozwijająca mowę, wyobraźnię i oddziałująca terapeutycznie.
Polecam stronę z ciekawymi propozycjami zabaw wspomagających rozwój dzieci 3 letnich – https://mojedziecikreatywnie.pl/2016/01/zabawy-dla-2-3-latka/
Propozycje zabaw dla starszych dzieci
- Grać w planszówki, karty, warcaby, szachy.
- Czytać książki, bajki, komiksy.
- Oglądać pasma dla dzieci w telewizji lub filmy dokumentalne na platformach vod.
- Uczyć się – wspólnie rozwiązywać różne zadania, ćwiczenie głoskowania, liczenia, pisanie szlaczków.
- Może czas na nowe hobby? Majsterkowanie, malowanie, lepienia czy gra na instrumencie może przypadnie najmłodszym do gustu.
- Jeśli chcecie zapewnić Waszym dzieciom porcję świeżego powietrza, pójdźcie do lasu. Spacerujcie, ale tam, gdzie nie ma ludzi!
Dziecko 6-letnie, kończące edukację przedszkolną powinno być dobrze przygotowane do nauki czytania i pisania. Aby dziecko mogło z łatwością nabywać te umiejętności, musi osiągnąć odpowiedni poziom rozwoju percepcji wzrokowej i słuchowej, koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz orientacji przestrzennej.
Poniżej przybliżamy przykłady zabaw i ćwiczeń łatwych do zrealizowania w warunkach domowych.
Przykłady ćwiczeń i zabaw rozwijających percepcję wzrokową:
- układanie w całość pociętych na kawałki obrazków (można wykorzystać karty pocztowe, obrazki z dziecięcych czasopism), należy dostosować ilość elementów do możliwości dziecka i stopniowo ją zwiększać
- wspólne z dzieckiem układanie puzzli
- gra „Memo” lub „Domino obrazkowe”
- w czasie spaceru wyszukiwanie elementów w krajobrazie (np. „czy widzisz tu gdzieś żółty samochód?” itp.)
- układanie obrazków, kompozycji, budowli (np. z wykałaczek, wyciętych z kolorowego papieru figur geometrycznych, klocków) wg wzoru ułożonego przez rodzica
- zachęcanie dziecka do wypowiadania się na temat obrazków w książce lub gazecie dziecięcej, zwracanie uwagi na szczegóły, zadawanie poleceń typu: „pokaż mi wszystkie kwiatki na tym obrazku”
- ćwiczenie pamięci wzrokowej – pokazywanie dziecku obrazka na kilka sekund, zachęcanie dziecka do opowiedzenia, co znajdowało się na obrazku (zwracanie uwagi, aby dziecko wskazało jak najwięcej szczegółów)
- zabawy typu „Co zniknęło?” lub „Co się zmieniło?” (można do tego wykorzystać ulubione zabawki dziecka) – układamy 4-5 zabawek na stole, prosimy dziecko o zamknięcie oczu, następnie zmieniamy położenie dwóch zabawek lub jedną chowamy i prosimy dziecko, aby wskazało co się zmieniło lub zniknęło
- przerysowywanie prostych kształtów (np. figur geometrycznych) – najpierw wg wzoru, następnie bez wzoru
- segregowanie klocków lub wyciętych z kolorowego papieru figur geometrycznych wg jednej cechy (np. wg koloru lub kształtu lub wielkości)
- oznaczanie narysowanych na kartce strzałek wg kierunku (np. „pomaluj na czerwono wszystkie strzałki skierowane do góry”)
- zabawy typu „Połóż misia” – układanie misia zgodnie z poleceniem rodzica (np. na krzesełku, pod krzesełkiem, obok krzesełka itp.
Przykłady zabaw i ćwiczeń rozwijających percepcję słuchową:
- słuchanie i nazywanie dźwięków z najbliższego otoczenia (szum wody, szelest papieru, potrząsanie kluczami, stukanie klockami, klaskanie itp.), określanie, z której strony dochodzą, czy są daleko, czy blisko
- rozpoznawanie najbliższych osób po głosie
- zabawy typu „Pokaż, kto się odezwał” – rodzic naśladuje odgłosy różnych zwierząt, dziecko wskazuje odpowiedni obrazek przedstawiający określone zwierzę (można do tego wykorzystać obrazki, pluszaki, figurki zwierząt itp.)
- zabawy rytmiczne z rymowankami, wyliczankami i krótkimi wierszykami – wypowiadanie treści z jednoczesnym wyklaskiwaniem lub tupaniem nogami lub podskakiwaniem
- dzielenie wyrazów na sylaby (np. bu-ty) z jednoczesnym wyklaskiwaniem (w przypadku starszych przedszkolaków również dzielenie prostych wyrazów na głoski np. k-o-t)
- zabawa „Jakie słowo słyszysz?” – rodzic wypowiada słowo z podziałem na sylaby (np. lo-dy), dziecko odgaduje, jaki to wyraz (w przypadku starszych przedszkolaków dzielimy proste wyrazy na głoski np. o-s-a)
- różnicowanie słów podobnie brzmiących (np. domek-Tomek, półka-bułka, nos-noc) – rodzic wypowiada wraz i prosi dziecko o wskazanie odpowiedniego obrazka
- zabawy typu „Klaszcz tak, jak ja” lub „Stukaj tak, jak ja” – dziecko powtarza wystukany lub wyklaskamy przez rodzica prosty rytm (można to tego wykorzystać klocki, łyżeczki, garnki, instrumenty muzyczne itp.)
- zabawa „Jaka to melodia?” – rozpoznawanie przez dziecko znanych piosenek nuconych przez rodzica
Przykłady zabaw i ćwiczeń usprawniających koordynację wzrokowo-ruchową i sprawność manualną:
- rysowanie kredą na dużych powierzchniach (tablica, , arkusz papieru)
- malowanie farbami na dużej powierzchni papieru (pędzlem, palcem, gąbką, watą itp.)
- odrysowywanie szablonów wyciętych z tektury (kwiatek, serduszko, koło itp.), przedmiotów codziennego użytku (np. talerz), części ciała swojego lub rodzica
- ćwiczenia typu „Połącz kropki”, „Rysuj po śladzie”, „Dokończ rysunek” (łatwe do znalezienia w Internecie lub czasopismach dziecięcych)
- rwanie na kawałki gazet, kolorowego papieru
- zachęcanie dziecka do ugniatania ciasta, masy solnej, ciastoliny, plasteliny
- zapełnianie konturów (np. piłki, kwiatka) małymi kulkami z plasteliny
- zachęcanie do wycinania po linii narysowanej przez rodzica lub prostych kształtów (trójkąt, koło)
- zabawa „Mały projektant” – wspólne z dzieckiem ozdabianie mazakami konturu bluzki, sukienki itp.
- zabawa „Rzuć do celu” – rzucanie piłką lub zgniecioną gazetą do kosza, obręczy itp.
- zachęcanie do wspólnego budowania z klocków
- nawlekanie koralików na sznurek
- układanie obrazków ze sznurka, tasiemki, patyczków, wykałaczek itp.
- rysowanie „w powietrzu” palcem, patykiem, chorągiewką
- rodzicom dzieci, które nieprawidłowo chwytają kredkę proponuję zakup specjalnej nakładki, która „wymusza” na dziecku prawidłowy chwyt narzędzia pisarskiego
Dziecko wszelkie formy aktywności podejmuje chętniej, jeśli wykonuje je wspólnie z rodzicami, dla rodzica natomiast może być to wspaniała forma spędzenia czasu ze swoim dzieckiem.